Morfologi

Kata Ganda

Kata ganda ialah bentuk kata yang dihasilkan dengan menggandakan atau mengulangi kata dasar, sama ada kata ganda tersebut diulangi secara keseluruhan atau pada bahagian-bahagian tertentu dan dengan imbuhan atau tanpa imbuhan.

Penggandaan sebagai proses bagaimana suatu kata dasar atau sebahagian daripadanya diulang.

Terdapat tiga jenis kata ganda :

a)    Penggandaan penuh

Proses yang menggandakan keseluruhan kata ganda. Gandaan penuh boleh dibuat pada kata akar dan kata terbitan. Kata nama, kata kerja dan kata sifat jua boleh digandakan. Contohnya

pulau-pulau, cantik-cantik, anak-anak dan lari-lari. Kata nama yang mengandungi imbuhan juga boleh digandakan sepenuhnya, iaitu pemimpin-pemimpin, pelatih-pelatih.

b)   Penggandaan separa

Proses yang menggandakan sebahagian kata dasar. Kata dasar boleh merupakan kata tunggal atau kata terbitan. Penggandan separa boleh berlaku di hadapan atau di belakang kata dasar.Contohnya

kekura, pepohon, berlari-lari, kecil-kecilan.

c)    Penggandaan berentak

Proses yang menggandakan kata dasar mengikut rentak bunyi tertentu dalam kata dasar itu. Dalam penggandaan berentak, seluruh kata dasar digandakan dan bunyi-bunyi tertentu diulang atau diubah.

Penggandaan berentak boleh dibahagikan kepada tiga jenis :

1)    Penggandaan berentak pengulangan vokal

Penggandaan yang mempunyai ciri-ciri persamaan pada bunyi-bunyi vokal tertentu, iaitu terdapat ciri-ciri keharmonian vokal.

Contohnya

sayur-mayur, selok-belok, hina-dina

2)    Penggandaan berentak pengulangan konsonan

Penggandaan yang mempunyai ciri-ciri persamaan pada bunyi-bunyi konsonan tertentu. Contohnya

gunung-ganang, batu-batan, mandi-manda.

3)    Penggandaan berentak bebas  

Penggandaan yang tidak mempunyai ciri-ciri persamaan pada bunyi vokal atau konsonan.

Contohnya

susur-galur, sahabat-handai, tinggi-lampai.

Terdapat sekurang-kurangnya lima makna dalam penggandaan kata.

a)    gandaan sebagai penanda jamak, iaitu jumlah yang banyak.

Contohnya meja-meja, bukit-bukau

b)    gandaan sebagai penanda nama haiwan.Contohnya

 biri-biri, rama-rama dan kupu-kupu

c)    gandaan sebagai penanda makna serupa.Contohnya

langit-langit, gula-gula

d)    gandaan sebagai penanda pelbagai jenis.Contohnya

sayur-mayur, kuih-muih.

e)    Gandaan sebagai penanda tidak tentu.Contohnya

apa-apa, siapa-siapa.